Perakende Sektörü -1: Hızlı Tüketim Malları

Bugün Türkiye’de 200 binin üzerinde perakende satış noktası var ve toplam perakende tüketiminin %65’nı gıda, %35’nı gıda dışı tüketim oluşturmakta. Türkiye’deki perakendecilik pazarı ise 41.1 milyar doları buluyor. Türkiye Üretiminin %20'si, 8,4 milyon çalışan ile istihdamın %39'unu karşılıyor.

PERAKENDECİLİKTE İKİLİ YAPI
Uygulama açısından, Perakandecileri, Modern Perakendecilik ve Geleneksel Perakendecilik adı altında ikiye ayırabiliriz. Verimsiz çalışan Geleneksel Perakendeciler halen istihdamın önemli bir bölümünü oluşturuyor. Modern Perakendeciler, gelenkselin en az üç misli daha verimli çalışıyor. Geleneksel kesimin ayakta kalış nedeni, kayıtdışı çalışmanın fazla olması.
PERAKENDE SEKTÖRÜNDE VERİMLİLİK ARTIŞININ KAYNAKLARI
1-) Modern Perakendecilerin genişlemesi, Satınalma ve Müşteri ilişkilerini düzenleyen, disipline eden sistemler geliştirip uygulamaları,
2-) Geleneksel Perakendecilerin, Modern Perakendeciler ile rekabet etmek için verimliliğini, kalifiyeliğini artırma çalışmaları,
3-) Ürün Tedarikçilerinin, daha rekabetçi ortamda olamalarından dolayı, perakendecilere daha fazla yaklaşmaları, uyguladıkları satış yöntemleri ve tanzim-teşhir çalışmaları ile ciro artışı ve perakandeci raf verimliliğini artırmaları.
4-) Modern Perakendecilere hizmet veren tedarikçilerin, ürünlerini satmak amacı ile standarta oturtukları Lojistik hizmeti, aynı standartta Geleneksel Perakendecilerede vermeleri.

ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE CİRO DAĞILIMI
Modern Perakendecilerin (Hipermarket ve Süpermarketlerin) ürün/ciro dağılımı nispeten dengeli iken, Geleneksel Perakendicilerin ağırlığı Sigarada olduğu gözüküyor. (Kaynak: AC Nielsen)

Modern Perakandeciler, Ürün Ciro dağılımını dengede tutabilmek için, tedarikçi firma vasıtası ile yaptıkları aksiyonlar yaparak, Müşterilerini Taznim-Teşhir çalışmaları ile yönledirerek, verimliliklerini artırıyorlar. Gelenekseller ise Müşteri talebini yönledirmeyi asla düşünmüyorlar ve bu konuda müşteri ile diyaloğa girmiyorlar.

TÜRKİYEDE PERAKENDE SEKTÖRÜNÜN, SİMDİKİ DURUMU ve GELECEĞİ

Avrupa ülkelerindeki pazar paylarına baktığımızda, Türkiyedeki durum, Avrupadaki perakendecilerin 1980 yılındaki durumuna benzemektedir. Hipermarket ve Süpermarketlerin, Orta ölçekli market ve Bakkalların oranına göre, Avrupa ülkelerinde günümüzde %85 Hipermarket & Süpermarket oranı 1980'lerde %45'lerde gözükmektedir. Türkiyede ise oran (AC Nielsen'e göre) %47 Hipermarket & Süpermarket %53 Orta Ölçekli Market & Bakkal civarındadır.

Dünyadaki trendler ve Avrupa ülkelerindeki perkanadecilerin yaşadığı değişimler doğrultusunda, günümüzdeki Türkiye perkande sektörüne baktığımızda aşağıdaki senaryoyu yaşayacağız;

15 Yılda Türkiyede organize olamayan perakendeciler %20 ciro payına düşecektir. Buda 180.000 organize olmayan geleneksel perakendecinin %50 ciro kaybına denk gelir. Tüm Tedarikçilerin % 30 eksi ciro yapmasına neden olur. Üretici, Tedarikçi ve Geleneksel Perakandecilik yapan grupta 1.000.000 işsiz oluşturur. Bu grubun %70'i Modern Perakendecilerde iş bulabiliyor.

Bildiğiniz gibi Ferhan Şensoy'un oyunu "Kahraman Bakkal, Süpermarkete karşı" bu gerçeği mizahi açıdan 1992 yılından beri sergiliyor.